Yeşil Hat Tüzüğü

KKTC ile Güney Kıbrıs arasındaki ticaret “Yeşil Hat Tüzüğü”ne tabidir. AB Konseyi, “Yeşil Hat Tüzüğü” olarak da anılan KKTC toprakları ile Güney Kıbrıs arasında mal, hizmet ve kişilerin dolaşımı konusunu düzenleyen tüzüğü 29 Nisan 2004 tarihinde kabul etmiştir. Söz konusu Tüzük 17 Şubat 2005 tarihinde tadil edilmiştir.

Yeşil Hat Tüzüğü uyarınca Kuzey Kıbrıs’ta üretilen ürünlerin Güney Kıbrıs’a satışı Kıbrıs Türk Ticaret Odası’nın vereceği Refakat Belgesi (Accompanying Document) beraberinde mümkün olmaktadır. Bu ürünler herhangi bir gümrük vergisine veya eş etkili mükellefiyete tabi olmamaktadır.

Söz konusu ürünlerin Refakat Belgesi alabilmeleri için;

1. Tamamen Kuzey Kıbrıs’ta yetiştirilmeleri (her türlü sebze, meyve, taş, maden vs. gibi) veya
2. Hammaddesinin yurtdışından gelmesi durumunda ise Kuzey Kıbrıs’ta işleme tabi tutularak ve yeterli katkı sağlanarak yeni bir ürün elde edilmesi gerekmektedir.

Yukarıda belirtilen menşe tespit kuralları genel kurallardır. Başta tekstil ürünleri olmak üzere, bazı ürünlerin menşe tespitinde uygulanacak istisnai kriterler mevcuttur. İthal hammaddeye yapılacak aşağıdaki uygulamalar refakat belgesi almaya yeterli değildir;

• Ürünün nakliye veya muhafaza anında korunmasına yönelik uygulamalar (havalandırma, ayırma, kurutma, hasarlı ürünlerin ayrılması vb.)
• Tozların alınması, elenmesi, yıkanması, kesilmesi, düzenlenmesi, eşleştirilmesi ve birleştirilmesi gibi basit işlemler, 
• Yeniden paketleme, parçalara ayırma; torba, kasa, kutu vs. ile paketleme ve bunun gibi paketleme işlemleri, marka, etiket ve bunun gibi ayıraçların ürün veya paketler üzerine konması,
• Ayrı ayrı ithal edilen parçaların yeni bir ürün oluşturacak şekilde birleştirilmesi,
• Bu bahsi geçen işlemlerden bir veya birkaçının yapılması.

Bu kurallara uysa dahi, Güney Kıbrıs’a Yeşil Hat Tüzüğü kapsamında satışı yapılamayacak istisnai ürünler şunlardır;

• Canlı hayvan ve hayvansal ürünler (balık hariç), süt ürünleri
• Türkiye’den gelen veya Türkiye menşeli fıstık, fındık ve bunları ihtiva eden ürünler
• Ekilmek üzere gönderilen canlı bitkiler.

Yeşil Hat Tüzüğü kapsamında yukarıdaki koşullar çerçevesinde ‘ticari mal’ satışının yanı sıra, 18 Haziran 2008’de yapılan Tüzük değişikliği uyarınca aşağıdaki eşyalar geçici olarak Güney Kıbrıs’a geçirilebilir;

• Hat’tı geçen kişilerin seyahatleri için makul bir gereklilik arz eden kişisel eşyalar ve spor ekipmanları
• Nakliye vasıtaları
• Mesleki ekipmanlar
• Tamir edilme amacı ile geçirilecek eşyalar
• Teşhir amaçlı (sergi, fuar gibi organizasyonlarda kullanılmak üzere) eşyalar

Geçişte beyan edilecek amaç dahilinde yukarıda belirtilen eşyalar Güney Kıbrıs’ta en fazla 6 (altı) ay kalabilir.

Yeşil Hat Tüzüğüne ilişkin en güncel bilgiler Kıbrıs Türk Ticaret Odası web sayfasında (www.ktto.net) yer almaktadır.